Tymczasowe aresztowanie – niepokojący trend
Konstytucja jako gwarant
Konstytucja RP w art.41 gwarantuje każdemu wolność osobistą. Jest to prawo, które może być ograniczone tylko w ściśle określonych przypadkach. Jedną z form ograniczenia wolności jest tymczasowe aresztowanie (areszt). Stanowi środek zapobiegawczy gwarantujący prawidłowy przebieg postępowania karnego.
Zasada domniemania niewinności
Areszt jest to najdotkliwszy środek zapobiegawczy i stanowi dużą dolegliwość dla osoby oskarżonej. Według naczelnej zasady prawa karnego, czyli zasady domniemania niewinności osoba ta jest w dalszym ciągu uznawana za niewinną. Dlatego tymczasowe aresztowanie sądy powinny traktować jako ostateczność. Stosować tylko w wyjątkowych sytuacjach, kiedy nie da się w inny sposób zabezpieczyć toczącego się postępowania karnego.
Statystyka
W 2019 roku Fundacja Court Watch Polska przeprowadziła szerokie badania na temat praktyki stosowania w ostatnich latach w Polsce tymczasowego aresztowania. Wynika z nich, że w 2018 roku w areszcie osadzonych było niemalże dwukrotnie więcej osób niż w roku 2015. Co więcej w tych latach przestępczość w Polsce konsekwentnie spadała.
Coraz więcej aresztów
Skutek w postaci większej ilości stosowanych aresztów może wynikać ze zmiany praktyki stosowanej przez prokuratury. Obecnie składane są wnioski o zastosowanie tymczasowego aresztowania w sprawach, w których wcześniej takich wniosków nie składano. Aż 90 % z nich sądy uwzględniają i stosują tymczasowe aresztowanie a trend ten utrzymuje się od około 10 lat. Właśnie na skutek tego zjawiska coraz więcej osób zostaje aresztowanych.
Zjawisko systemowe
Z przeprowadzonych przez fundację badań wynika, że nadużycia stosowania tymczasowego aresztowania są zjawiskiem systemowym. Niejednokrotnie pełni ono funkcję domyślnego a nie ostatecznego środka zapobiegawczego. De facto stanowi to odwrócenie zasad wypływających z przepisów postępowania karnego.
Brak analizy faktycznej
Dodatkowo znamienita większość postanowień o zastosowaniu tymczasowego aresztowania spełnia jedynie wymogi formalne. Postanowienia nie zawierają często analizy faktycznych podstaw zastosowania środka zapobiegawczego. Niejednokrotnie nie wskazują też okoliczności decydujących o tym, czy pozbawienie wolności oskarżonego na tym etapie postępowania jest konieczne a ich merytoryczne uzasadnienia bywają szczątkowe.
Dane na przestrzeni lat
Niepokojący jest trend, który łatwo zauważyć na poniższym wykresie, przedstawiającym liczbę osób tymczasowo aresztowanych w ostatnich latach.
Dwukrotny wzrost stosowania aresztów
Na podstawie analizy danych statystycznych publikowanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości wynika, że w ciągu ostatnich lat znacznie wzrosła liczba osób tymczasowo aresztowanych. W ciągu ostatnich lat liczba osób przebywających w aresztach śledczych systematycznie rosła. w W 2019 roku wynosiła 8520 osób tymczasowo aresztowanych, co w porównaniu do roku 2015 stanowiło liczbę dwukrotnie wyższą.
Pamiętaj o swoich prawach
Taki stan rzeczy jest wysoko niepokojący i nasuwa pytanie o prawidłowość działania systemu karnego w Polsce, a także o to czy nasze prawa jako człowieka i obywatela nie są zagrożone. Dlatego tak ważne jest by pamiętać o swoich prawach i korzystać z dostępnych środków zaskarżenia.
Kontakt
Jeśli potrzebujecie Państwo pomocy prawnej w sytuacji tymczasowego aresztowania zapraszamy do kontaktu:
Tel: +48 515 840 737,
Fax: +22 203 40 62
